Ώρα Διαβάσματος

 

ΩΡΑ ΓΙΑ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

 

Για πολλά παιδιά η διαδικασία διαβάσματος και υλοποίησης των σχολικών υποχρεώσεων δεν αποτελεί ευχάριστη στιγμή στην καθημερινότητα τους. Συχνά, γονείς (ή /και φροντιστές) δυσκολεύονται να πείσουν τους μαθητές να αναλάβουν τα σχολικά τους καθήκοντα και να προετοιμαστούν για την επόμενη ημέρα. Η ανησυχία και το άγχος τους μεταδίδεται στα παιδιά τα οποία αρνούνται να μελετήσουν, είτε γιατί δυσκολεύονται, είτε επειδή δεν βρίσκουν ενδιαφέρουσα τη διαδικασία της μάθησης. Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που η λανθασμένη διαχείριση της κατάστασης από τους γονείς, οδηγεί στον διαπληκτισμό τους με τα παιδιά και στην εμφάνιση μεγαλύτερης άρνησης από την πλευρά των δεύτερων προς το διάβασμα. Για τον λόγο αυτό παρακάτω προτείνονται ορισμένοι τρόποι οργάνωσης και βοήθειας στη μελέτη των παιδιών από τους γονείς τους.

 

1. Οργάνωση χώρου διαβάσματος

 

Αρχικά, οι γονείς χρειάζεται να βοηθήσουν τα παιδιά στην οργάνωση του χώρου στον οποίο διαβάζουν. Ο χώρος αυτός θα πρέπει να είναι οριοθετημένος, ήσυχος και  μακριά από εξωτερικά ερεθίσματα που ενδέχεται να αποσπάσουν την προσοχή τους (παράθυρα, ηλεκτρονικός υπολογιστής, παιχνίδια). Η επιφάνεια εργασίας του γραφείου τους προτείνεται να είναι τακτοποιημένη, χωρίς επιπλέον αντικείμενα εκτός από τα απαραίτητα υλικά μελέτης και ο φωτισμός να είναι προσαρμοσμένος κατάλληλα, ώστε να μην ταλαιπωρούνται τα μάτια τους και παράλληλα να συγκεντρώνονται. Τα παιδιά χρειάζεται να φτιάχνουν ένα πρόγραμμα, με την ανάλογη βοήθεια του κηδεμόνα τους, ώστε να οργανώνουν καλύτερα τις υποχρεώσεις τους στον χρόνο που διαθέτουν. Επιπλέον, οι γονείς θα πρέπει να φροντίζουν να διατηρείται η σωστή θέση στην καρέκλα τους. Πιο συγκεκριμένα, η πλάτη τους χρειάζεται να υποστηρίζεται από την καρέκλα και τα πόδια τους πρέπει να ακουμπούν στο πάτωμα και τα γόνατα να σχηματίζουν γωνία ενενήντα μοιρών. Εάν τα πόδια δεν φτάνουν στο έδαφος προτείνεται υποπόδιο.

2. Οργάνωση χρόνου διαβάσματος 

 

Για να περιοριστούν οι δυσκολίες και η άρνηση των παιδιών ως προς την ολοκλήρωση των καθημερινών σχολικών καθηκόντων τους, είναι σημαντικό να υπάρξει οργάνωση του χρόνου μελέτης τους. Πιο συγκεκριμένα, οι γονείς καλό θα ήταν να ορίσουν σταθερό χρόνο διαβάσματος συνυπολογίζοντας την προσωπική άποψη των παιδιών, τις δυνατότητες και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, όπως για παράδειγμα τη διάσπαση προσοχής τους, την έλλειψη συγκέντρωσης ή την έντονη ενεργητικότητα τους. Εάν τα παιδιά γνωρίζουν πως διαθέτουν συγκεκριμένο χρόνο μελέτης, θα οργανωθούν καλύτερα και θα ενισχύσουν την δεξιότητα ολοκλήρωσης μίας δραστηριότητας. Ας σημειωθεί πως η ζώνη της ημέρας που θα επιλεχθεί για το διάβασμα εξαρτάται από τις ανάγκες και τις ικανότητες του παιδιού. Για τον λόγο αυτό, πριν οριστεί ο χρόνος διαβάσματος χρειάζεται οι γονείς να παρατηρήσουν τα παιδιά τους κατά τη διάρκεια της ημέρας και να  ορίσουν τον χρόνο μελέτης όταν το επίπεδο διέγερσής τους είναι ικανοποιητικό για συγκέντρωση στο διάβασμα. 

 

3. Διαλείμματα

 

 

Αναφερόμενοι στο επίπεδο διέγερσης, βασική προϋπόθεση για οργανωμένη και αποτελεσματική μελέτη αποτελεί η ύπαρξη συχνών διαλειμμάτων για την ρύθμιση του επιπέδου διέγερσης των μαθητών. Χρειάζεται, λοιπόν, οι γονείς να επιτρέπουν στο παιδί να κάνει μικρά διαλείμματα όταν παρατηρείται κόπωση ή σημαντική απώλεια συγκέντρωσης. Ας επισημανθεί πως κατά τη διάρκεια του διαλείμματος είναι χρήσιμο να παίξουν κάποιο ενεργητικό και αισθητικοκινητικό παιχνίδι ώστε να ρυθμιστεί το επίπεδο διέγερσης τους και να επιστρέψουν στα καθήκοντά τους. Τα παιδιά χρειάζονται οριοθέτηση ακόμα και στα διαλείμματά τους ώστε να μην αφεθούν στο παιχνίδι και αμελήσουν τη μελέτη τους. Καλό θα ήταν επίσης, οι φροντιστές να ενημερώνουν τους μαθητές σχετικά με τον χρόνο που τους απομένει για να προετοιμάζονται εσωτερικά για την ολοκλήρωση της δραστηριότητας που έχουν επιλέξει και την επιστροφή τους στο διάβασμα.

 

4. Ρόλος γονέων

 

 

Καλό θα ήταν οι γονείς να επιβλέπουν, αλλά να μην βρίσκονται συνεχώς δίπλα από τα παιδιά όταν μελετούν. Αυτό προτείνεται διότι οι μαθητές συχνά εμφανίζουν την ανάγκη για επιβεβαίωση και ζητούν συνεχώς τη βοήθεια των μεγάλων χωρίς να καταβάλουν την κατάλληλη προσωπική προσπάθεια. Παράλληλα, όταν οι γονείς παρεμβαίνουν θα πρέπει να χρησιμοποιούν παρακινητικές εκφράσεις και να αποφεύγουν τις φωνές, την χρήση προστακτικής, τους αρνητικούς χαρακτηρισμούς και την σύγκριση με τους συμμαθητές ή τα αδέλφια τους. Καλό θα ήταν επίσης να μην παρακινούν τα παιδιά τους να διαβάσουν με αντάλλαγμα κάποια υλική επιβράβευση (λόγου χάριν κάποιο δώρο)  διότι με αυτόν τον τρόπο δεν θα αγαπήσουν τη μάθηση. Αντίθετα, θα την αντιμετωπίζουν, υποσυνείδητα, σαν αγγαρεία και θα διαβάζουν καταναγκαστικά. Ακόμα, είναι σημαντικό οι φροντιστές να αναγνωρίζουν και να ενισχύουν την προσπάθειά που καταβάλλουν τα παιδιά τους και να τα επιβραβεύουν λεκτικά. Χρειάζεται επίσης να τους εξηγούν γιατί είναι σημαντική η μόρφωση και να τους διδάξουν πώς να μαθαίνουν από τα λάθη τους. Ας προσπαθήσουν επιπλέον να μην σβήνουν επίμονα τα λάθη των παιδιών και να τα αφήνουν να τα εντοπίσουν μόνα τους με την απαραίτητη καθοδήγηση.

 

5. Εναλλακτικοί τρόποι διαβάσματος

 

 

Είναι γνωστό πως κάθε παιδί μαθαίνει με μοναδικό τρόπο. Οι γονείς θα πρέπει να αναζητήσουν εναλλακτικούς τρόπους μάθησης ανάλογους με τις δυνατότητες και τα ενδιαφέροντα του παιδιού τους. Μπορούν για παράδειγμα να χρησιμοποιούν σχήματα, προφορικές περιγραφές ή περιλήψεις, κάρτες και σχεδιαγράμματα. Ακόμη, για κάποιους είναι αποτελεσματικότερο να ξεκινάνε το διάβασμα  από τα πιο εύκολα μαθήματα, ενώ για κάποιους άλλους, από τα πιο δύσκολα. Έτσι, οι γονείς χρειάζεται να εντοπίσουν  με ποιον τρόπο είναι πιο αποδοτικά και να προωθήσουν την εφαρμογή του.

Ας μην παραλείπεται το ότι κάθε παιδί είναι διαφορετικό και χρειάζεται την δική του μοναδική προσέγγιση από τους γονείς. Εντοπίζοντας, λοιπός, και ακολουθώντας τις κατάλληλες μεθόδους που ταιριάζουν στον κάθε μαθητή, οι γονείς θα είναι σε θέση να τον βοηθήσουν και να του σταθούν στις δυσκολίες που θα κλιθεί να αντιμετωπίσει κατά τις σχολικές χρονιές του. 

 

 

Κατερίνα Σκρεπετού

Εργοθεραπεύτρια ‘Νους & Λόγος’

 

Βιβλιογραφία

ΚΑΛΑΤΖΗ- ΑΖΙΖΙ, Α. και ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΥ, Μ., 2004. Προσαρμογή στο σχολείο. Πρόληψη και αντιμετώπιση δυσκολιών. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

ΡΑΣΙΔΑΚΗ, Χ., ΠΑΝΤΕΛΗ, Σ., 1999. Επιτυχία σε Πρώτο Πλάνο. Πώς να Κερδίσεις το Παιχνίδι στο Σχολείο. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

OATA,, no date. Occupational Therapy Tips for Homework Success. [online]. [viewed 11 February 2021]. Available from: https://www.aota.org/About-Occupational-Therapy/Patients-Clients/ChildrenAndYouth/Homework-Success.aspx